به گزارش ایران اکونومیست، چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های قرآن پژوهی دیجیتال با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین استاد عبدالکریم بهجت‌پور دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در غرفه نور واقع در بخش نوآوری‌های قرآنی دانش بنیان سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
موضوع جلسه تحولات علمی حوزه علمیه و نرم‌افزارها بود و بهجت پور در خصوص این موضوع در خصوص تحولات حوزه گفت: حوزه علمیه در سال ۱۳۰۱ به همت آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی تاسیس و انشعابی از حوزه علمیه نجف صورت گرفت.در طول این سالها حوزه علمیه حرکت خوبی را در زمینه فقه و اصول شروع کرد و توانست در زمینه فقهی و اصولی گامهای بلندی را بردارد و همچنانی که در نجف اشرف و عراق مراجعی در زمینه فقه و اصول به مرجعیت رسیدند و نقش مدیریت بر جامعه شیعی را بازی کردند و این نقش به ایران و کشورهای دیگر منطقه در قم رقم خورد.
وی ادامه داد: مرجعیت نسبت به اتفاق هایی که رقم میزند واکنش هایی دارد در این دوره جای بسیاری از علوم اسلامی خالی است.
حجت الاسلام بهجت‌پور افزود: رقم زننده تحول در گسترش دانشها در حوزه به علامه طباطبایی ختم میشود ایشان وقتی وارد حوزه میشود جای سه دانش علوم معقول، تفسیر و اخلاق را در دروس حوزوی خالی میبیند. علامه طباطبایی ۳۵سال زحمت کشید و مباحثی مانند قرآن، فلسفه و عرفان را به حوزه برگرداند که هزینه های زیادی هم در این زمینه داده است.
عضو پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: شاگردان علامه طباطبایی مرجعیت پیدا کرده و در زمینه تفسیر ورود پیدا کردند و جز شخصیت های تأثیرگذار حوزوی شدند.
وی با اشاره به اینکه با تلاقی انقلاب اسلامی ما وارد یک تحول پویا و زنده در حوزه شدیم، اظهار داشت: از سال ۷۰ در حوزه، رشته تخصصی تفسیر در سطح چهار شروع به کار می کند و به رسمیت شناخته می شود. ما در این دوره شاهد تولیدات ارزشمند هستیم که زیرساخت تحول در علوم انسانی و حوزه بود. جنبه تخصصی مطالعات قرآنی را تقویت می‌کنند.
حجت الاسلام بهجت پور افزود: شهید صدر در اثری که تفسیر موضوعی داشتند راه جدیدی را به روی جامعه قرآنی گذاشتند. تفسیر موضوعی مبحثی است که نیاز و مسأله ای از جامعه را بگیریم و با استفاده از قرآن حل کنیم. اینها زمینه تولیدات فراوان قرآنی را ایجاد کردند. به دنبال آن رشته های تفسیر و علوم قرآن افزایش پیدا کرد. پژوهشکده های قرآنی ایجاد شد و بسیاری از دانشگاه ها رشته های قرآنی تاسیس کردند. منابعی که از اهل سنت بود به سمت منابع شیعی سوق داده شده و امروز ذخیره بسیار ارزشمندی از فعالیت‌های قرآنی را شاهد هستیم.
وی ادامه داد: وقتی به مقوله مسأله تولید نرم افزارهای علوم انسانی می رسیم بنظر مطالعات حوزه ها را وقتی نرم افزارها وارد می شوند باید از هم تفکیک کنیم . وقتی نرم افزار ها آمدند یکی از اتفاقات دقیق نگاشته هاست و سخن غیر مستند از کسی قابل قبول نیست. امروز یکی از فواید کار مستند شدن است کار غیر مستند نقل کردن بسیار منسوخ شده است. امروزه مطلبی نقل شود ولی صفحه و آدرسش پیدا نشود زمانش گذشته است. این مستند نگاری در کلاس های درس هم اعمال می‌شوند.
این عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: سرعت کار هم بسیار مورد توجه است. کل کتابها دست پژوهشگر نیست. برای نوشتن الغدیر مرحوم امینی کجاها باید برود؟ امروز با اتصالات به راحتی می توانیم به همه کتابخانه های جهان و کتابهای مورد نیاز ارتباط برقرار کنیم. این امر باعث شده سطح تخصص در علوم انسانی ارتقا پیدا کند. فضای دیجیتال زمینه را برای توسعه مرزهای دانش جابجا کرد و نوشته های ما را از سمت سطح به سمت نوشته های تخصصی برد.
حجت الاسلام بهجت پور تصریح کرد: سالها اهل سنت می‌نوشتند و از آثار ما خبر نداشتند. این ارتباط به نحو شایسته برقرار نشد و یکی از پیامدهای فضای نرم افزاری در حوزه علوم انسانی تسهیل مطالعات تطبیقی است. حکیم به کسی نمی‌گویند که در یک رشته تخصص داشته باشد بلکه فردی است که با شبکه کردن دانش‌های مختلف حکم می کند. نرم افزارها پیامد بعدیشان این است که زمینه را برای حکیم کردن دانش ها فراهم می کنند.
